شما صبحها چهطور از خواب بیدار میشوید: خسته و ناراحت یا شاد و سرحال؟ از کجا بفهمیم خوابمان کافی است یا نه؟
به گفته دکتر جویس والزلبن، که تحقیقات مفصلی در خصوص اختلالات خواب داشته است، کمبود خواب میتواند سلامت روان را تحت تأثیر قرار بدهد و سبب بسیاری از بیماریها از جمله افسردگی شود: «شما همانقدر که به رژیمغذایی سالم و روزانهتان اهمیت میدهید باید به وضع خوابتان هم رسیدگی کنید.» او فشارخون بالا، بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 را هم از جمله عوارض کمخوابی در افراد میداند و میافزاید: «خواب کافی یعنی حداقل 7 تا 8 ساعت خوابیدن در شبانهروز که ممکن است این عدد نسبت به سیستم بدنهای افراد مختلف، یکی دو ساعت متفاوت باشد.» حالا اگر شما نمیدانید که میزان ساعات خوابی که در شبانهروز دارید برای بدنتان کافی است یا نه، به این 5 نشانه کمبود خواب توجه کنید....
اگر 3 تا از این 5 نشانه را داشتید، یعنی از کمخوابی رنج میبرید و در غیر این صورت، سلامت خوابتان مورد تایید است.
1.قدرت تصمیمگیری ندارید دکتر سین دروموند، فلوشیپ اختلالات خواب، میگوید: «وقتی مغز شما خسته باشد، قدرت تصمیمگیریتان در همه امور کم میشود. تصمیمگیریهای ساده در امور کوچک و پیش پا افتاده برایتان سخت و تصمیمگیریهای بزرگ و مهم برایتان غیرممکن میگردد.» سادهترین مثال اینکه وقتی صبح زود برای رفتن به محل کارتان سوار اتوبوس تقریبا خالی میشوید، نمیدانید که دوست دارید کنار پنجره بنشینید یا نه. آخر اتوبوس را ترجیح میدهید یا اول آن را. وقتی به اداره هم میرسید نمیدانید چایتان را با قند بنوشید یا با شکلات و مشکلاتی از این قبیل. اگر کمبود خواب داشته باشید و با ذهنی خسته هم به خرید بروید که باید بگویم متاسفانه، بازنده از خرید به منزل برخواهید گشت. یک بازنده خرید کسی است که بعد از خریدش از اجناس خریداری شده رضایت ندارد و وقتی خوب فکر میکند، میبیند که میتوانست جنس بهتر و با قیمت به مراتب کمتری تهیه کند.
2.همیشه گرسنهاید تحقیقات نشان میدهند که کمخوابی باعث افت قندخون و در نتیجه کاهش هورمون لپتین در بدن میشود، لپتین، هورمونی است که باعث برقراری تعادل در اشتهای افراد و سرکوب کردن اشتهای کاذب آنها میشود. بنابراین هرچهقدر که میزان لپتین در بدن کمتر باشد، احساس گرسنگی سریعتر به سراغ فرد میآید و سرکوب کردن این احساس هم جز با خوردن، میسر نیست. نتیجه این پرخوریها هم چیزی نمیشود جز اضافهوزن و چاقی، بنابراین اگر فکر میکنید با خوردن سه وعده غذای اصلی و میانوعده سبک در روز باز هم انرژی لازم برای انجام دادن کارهایتان را ندارید و نیاز به غذای بیشتری برای کسب انرژی دارید، باید بدانید که به کمبود خواب مبتلا هستید. دکتر لیزا شیوز، عضو انجمن تخصصی خواب آمریکا، معتقد است که افراد کمخواب همیشه دنبال خوراکیهای شیرین یا خوراکیهای دارای کربوهیدرات (مثل نان) میگردند تا انرژی تحلیل رفته در اثر کمبود خوابشان را به وسیله آنها جبران کنند.
3.زیاد سرما میخورید کمبود خواب باعث ضعف سیستم دفاعی بدن و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عفونی میشود. در طی تحقیقاتی که محققان آمریکایی با تزریق ویروس سرماخوردگی به گروهی از داوطلبان سالم انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که احتمال ابتلا به سرماخوردگی در افرادی که کمتر از 7 ساعت در روز میخوابند سه برابر بیشتر از سایرین است و این احتمال در افرادی که روزی 8 ساعت یا بیشتر میخوابند، بسیار کم است. همچنین محققان اعلام کردند که تضعیف سیستم ایمنی بدن و خطر ابتلا به بیماریهای عفونی در افرادی که کمتر از 4 ساعت در روز میخوابند بسیار بالاتر از افرادی است که بین 5/7 تا 5/8 ساعت، خواب شبانهروزی دارند.
4.اشکتان زود درمیآید آیا کوچکترین اتفاق عجیبی اشکتان را درمیآورد و خودتان هم دیگر از دست گریه و زاریتان خسته شدهاید و به دنبال راه چاره میگردید؟ چارهتان تنها یک چیز است؛ شبها زودتر بخوابید! بله، درست خواندید. تحقیقات نشان میدهند که کمبود خواب، سبب ضعف روحی افراد میشود و همین ضعف روحی است که شما را وادار به گریه کردن در مواجهه با مسایل ساده و روزمره میکند. افراد کمخواب وقتی با مشکلی روبهرو میشوند به جای حل کردن آن، میزنند زیر گریه و همیشه نیمه خالی لیوان را میبینند. دکتر شیوز میگوید: «اگر شما کمبود خواب داشته باشید، ممکن است مثل آدمهای افسرده مدام بغض گلویتان را فشار بدهد و وقت و بیوقت گریه به سراغتان بیاید.»
5.دست و پا چلفتی هستید الان که نشستهاید و مشغول خواندن این مطلب هستید که کسی نزدیکتان نیست و نمیتواند ذهن شما را بخواند. پس صادقانه بگویید که چند بار در روزهای اخیر لیوان چای از دستتان افتاده؟ چند بار پایتان به لبه پلهها گیر کرده و با سر به زمین پرتاب شدهاید؟ یا چند بار سر ناهار یا شام ظرف غذا را روی میز برگرداندهاید؟ اگر بیشتر از 2 بار در روز این اتفاقها برایتان افتاده باید بدانید که مسبب اصلی، کمبود خواب است. دکتر کلتکوشیدا معتقد است که کمخوابی باعث کاهش تمرکز افراد میشود و همین کمبود تمرکز است که به آنها اجازه نمیدهد تا کارهایشان را به نحو احسن انجام دهند، بنابراین وی به همه افرادی که مشغول کارهای مهم و خطرناکی مثل تراشکاری، رانندگی، پزشکی یا کار با ماشینآلات سنگین هستند توصیه میکند که با داشتن خواب کافی در شبانهروز، جان خود و دیگران را به خطر نیندازند.