انواع کوتاه قدی:
1- ژنتیکی: این افراد از نظر ژنتیکی هم قد پدر و مادر خود هستند به عبارت دیگر قد خود را از پدر و مادر خود به ارٍث برده اند!
درمان : برای این گروه راههای درمانی زیادی وجود ندارد. جراحی در بعضی موارد موثر بوده است.
2- بیماری: بیماریهای مختلف نظیر سوء تغذیه و بیماریهای ریوی، خونی، استخوانی و ...موجب کوتاهی قد میشوند.
درمان : درمان بیماری زمینه ای تا قبل از بسته شدن صفحات رشدی
3- اختلالات هورمونی: اختلال در ترشح هورمونهای موثر در رشد باعث کوتاهی قد میشود.
درمان : تجویز هورمون مربوطه
عمده رشد قد در آقایان تا پایان سن ۲۵ سالگی و در خانمها تا پایان ۱۸ سالگی است ولی با این وجود امکان افزایش قد در همه افراد تا پایان عمر وجود دارد. مهمترین عامل افزایش قد غده هیپوفیز است که در زیر مغز قرار دارد و با ترشح هورمون رشد باعث افزایش طول و عرض استخوانها به افزایش قد کمک می کند. تحقیقات نشان داده است که مردان کوتاه قد بیشتر در خطر ابتلا به بیماریهای قلبی قرار دارند و این مطلب ضرورت اقدام برای دستیابی به قد مناسب را بیشتر نشان می دهد.
- روشهای افزایش قد :
۱- خواب منظم و کافی: حدود ۵۰٪ هورمون رشد مورد نیاز روزانه بدن ما زمانی ترشح می شود که وارد بخش عمیق خواب شده باشیم و این اتفاق نمی افتد مگر اینکه اولا ساعات خواب شبانه ما تقریبا طبق یک روال معین باشد و نیز اینکه شبها سعی کنیم زودتر بخوابیم.
۲- ورزش: ورزش بعد از خواب کافی و منظم حرف اول را برای افزایش قد می زند. در حین ورزش هورمونهای رشد شروع به ترشح می کنند و به دنبال آن قد ما نیز افزایش پیدا می کند. بهترین زمان برای ورزش هر روز صبح قبل از صرف صبحانه است. نکته مهم در زمینه ورزش این است که ورزش را همیشه می بایست با حرکات آهسته شروع نمایید و به تدریج بر سرعت و شدت آن اضافه کنید و سپس به تدریج از شدت آن کم کنید. حدود پانزده دقیقه ورزش صبحگاهی برای این منظور توصیه می شود.
۳- شیر: بعد از ورزش و قبل از صرف صبحانه مصرف یک یا دو لیوان شیر بسیار مفید و موثر است و در کنار ورزش علاوه بر افزایش قد باعث استحکام استخوانها نیز می شود. بهتر است قبل نوشیدن شیر آن را شیرین نکنید و خالص میل نمایید.
۴- تزریق هورمون رشد: گاهی ترشح ناکافی غده هیپوفیز سبب عدم رشد کافی و کوتاهی قد می شود و در این مواقع می بایست هورمون رشد به شخص بیمار تزریق شود. البته تزریق هورمون رشد در برخی افراد ایجاد عوارض خطرناک می کند و به همین دلیل می بایست این کار زیر نظر مستقیم پزشک متخصص انجام شود.
۵- عدم انجام عادات غلط : مصرف داروهای نیرو زا قبل از سن بلوغ ، مصرف زیاد انواع چیپس و پفکها ، نوشیدن بیش از حد نوشابه های گازدار، کشیدن سیگار ، مصرف کم غذاهای حاوی کلسیم ، مصرف زیاد نمک و غذاهای شور، کم تحرکی ، خواب ناکافی، زندگی در محیطهای نا آرام و داشتن استرسهای دائمی به هر دلیل ، مصرف الکل ( اتانول ) به هر دلیل.
- تمام عواملی که اشاره شد سبب پوکی استخوان و کوتاهی قد می شوند.
6- مصرف مکمل های غذایی : اگر از یک رژیم غذایی کامل هم استفاده کنید باز نمی تواند جوابگوی تمام نیازهای بدن شما باشد ، باید در سبد غذایی خود مکمل هایی همچون کلسیم ، ویتامین B و ... را بگنجانید .
- در حالت معمولی حداقل روزانه یک قرص مولتی ویتامین را مصرف کنید .
7- در جو دو سر و تخم کدو مقداری هورمون رشد وجود دارد و مصرف آنها می تواند به افزایش قد کمک نماید.
8- جراحی: گاهی در صورت نیاز از روش جراحی نیز برای افزایش قد استفاده می شود که با انجام عملی روی افراد کوتاه قد، به طور مصنوعی طول استخوان های درازشان را افزایش می دهند، بدین ترتیب که استخوان های پا را شکسته و محل شکستگی را به پوششی از جنس استیل متصل می کنند.
9- ماساژ: ماساژ کف پا بخصوص انگشت شست پا روشی ساده و جالب برای افزایش قد است. این کار سبب افزایش بیشتر هورمون رشد و در نتیجه افزایش قد می شود.
- شانس افزایش قد:
شانس بسیار بالا: دختران تا زیر 12 سال و پسران زیر 14 سال .
شانس متوسط: دختران زیر 18 سال و پسران زیر 20 سال .
شانس کم: دختران بالای 20 و پسران بالای 23 سال .
یا بخت و یا اقبال: دختران بالای 25 و پسران بالای 28 سال .
از چه رژیم غذایی استفاده کنیم ؟
هر فردی که مایل است قد خود را فزایش دهد باید پروتئین مورد نیازش را هر روز و به خصوص چند مرحله در طول روز دریافت کند. بهتر است پروتئین مصرفی از منابع پروتئین حیوانی باشد مثل : گوشت گوسفند و گاو، مرغ و ماهی، تخم مرغ و شیر.
در میان املاحی که برای رشد قدی لازم اند کلسیم، فسفر، منیزیم، روی و فلوئور از اهمیت ویژه برخوردار هستند. منابع کلسیم؛ لبنیات مثل شیر، ماست، پنیر خامه و بستنی است. فسفر و منیزیم درگوشت و دیگر منابع پروتئین و حبوبات فراوان است. فلوئور نیز در آب موجود است و آب مصرفی بایستی محتویppm 1 فلوئور باشد. تحقیقات اخیر، اذعان می دارد که مصرف روی به مقدار کافی موجب رشد قدی مناسب خواهد شد، در خاورمیانه و خصوصا ایران مصرف کم روی موجب کوتاه قدی می شود. به علاوه با کمبود روی سطح توانایی های مغزی و ایمنی بدن پایین آمده و ابتلا به بیماری های مسری زیاد تر رخ می دهد.
توصیه متخصصان تغذیه ؛ مصرف روزانه 150 گرم گوشت، نصف تا یک لیوان حبوبات پخته، دو تا سه لیوان شیر و لبنیات به همراه سبزیجات فراوان .
نوجوانانی که در سنین رشد هستند و افزایش قد خوبی ندارند می توانند با مصرف مکمل ویتامین ها و املاح، طبق دستور و مصرف هفتگی آهن، رشد قدی شان را بهبود بخشند. پس توصیه می شود کسانی که می خواهند قد بلندتری داشته باشند هفته ای یکبار جگر و دو بار غذای دریایی میل کنند و هر روز چند عدد، بادام، بادام زمینی و گردو بخورند.
غذاهای دریایی مثل ماهی، میگو، جگر و دانه های روغنی حاوی املاح زیادی هستند و فوائد بسیاری برای نوجوانان دارند.
چه ورزشهایی باعث افزایش قد می شوند :
هر چه تحرک ما بیشتر باشد گردش املاح استخوانی بیشتر خواهد بود و این مسئله به رشد قدی کمک خواهد کرد. ورزش هایی مثل بسکتبال، والیبال، شنا، بدمینتون و تنیس برای کمک به افزایش قد بسیار مفید ند.
توجه :
تراکم و استحکام استخوان در افراد بعد از سن ۳۰ سالگی به مرور زمان کم می شود و بهترین روش برای جلوگیری از آن ورزش منظم و مصرف غذاهای حاوی کلسیم مانند ؛ شیر ، ماست ، آب پرتقال ، سرشیر ، کنسرو ماهی و پنیر می باشد.